Χρήσιμος προβληματισμός από την παρουσίαση του βιβλίου «Έξι Προεδρικά Πορτραίτα» Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, πολιτικοί αξιωματούχοι και ακαδημαϊκοί ανέπτυξαν τις απόψεις τους για την ιστορική πορεία του Κυπριακού και τα αίτια αποτυχίας της πολιτικής ηγεσίας.
Πολύ μικρή αποδείχτηκε τελικά η αίθουσα Unesco του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, για να χωρέσει όλους όσοι επιθυμούσαν την Τρίτη το βράδυ να παρακολουθήσουν τη συζήτηση με αφορμή το βιβλίο του κ. Κώστα Χατζηκωστή «Έξι Προεδρικά Πορτραίτα, πολιτικά βιώματα με τους Προέδρους της Κύπρου την ιστορική περίοδο των τελευταίων 50 χρόνων».
Βασικοί ομιλητές της εκδήλωσης ήταν εκ μέρους της Κυβέρνησης ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης, ο τέως κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφανος Στεφάνου, ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Κέντρου Μελετών «Τάσσος Παπαδόπουλος» Χρύσης Παντελίδης, ενώ τη συζήτηση πλαισίωσαν ο Κοσμήτορας της Σχολής Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, και ο Κοινωνιολόγος/Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Νίκος Περιστιάνης.
Ολιγόλεπτη παρέμβαση έκανε και ο ίδιος ο συγγραφέας του βιβλίου και Πρόεδρος του Δ.Σ. του εκδοτικού συγκροτήματος «Δίας» κ. Χατζηκωστής. Την όλη εκδήλωση συντόνισε ο Δρ Κέντας. Με αφορμή το βιβλίο, οι ομιλητές ανέπτυξαν συνοπτικά τις απόψεις τους για τα αίτια τής μέχρι τώρα αποτυχίας δικαίωσης των πόθων του κυπριακού Ελληνισμού, καθώς και για τις προοπτικές και προκλήσεις για επίτευξη λύσης στο Κυπριακό σήμερα. Ακολούθησαν ερωτήσεις από το κοινό και δόθηκαν διευκρινίσεις από τους ομιλητές.
Βαρυσήμαντες παρουσίες
Το «παρών» τους έδωσαν, μεταξύ άλλων, ο Aρχηγός της Αστυνομίας Ζαχαρίας Χρυσοστόμοu, ο πρώην υφυπουργός παρά τω προέδρω Παντελής Κούρος, η πρώην υπουργός Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, ο Δήμαρχος Λευκωσίας Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, οι βουλευτές Ζαχαρίας Κουλίας, Νίκος Κουτσού και Νίκος Τορναρίτης, ο Αλέκος Μαρκίδης και ο πρώην επικεφαλής της ΚΥΠ Ανδρέας Πενταράς.
Σημαντική πρωτογενής πηγή
Στον χαιρετισμό του, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης ανέλυσε, μέσα από μια επιστημονική σκοπιά, όλα εκείνα τα επίπεδα τα οποία οφείλει κάποιος να λάβει υπ' όψιν προκειμένου δημιουργήσει το πορτραίτο ενός ηγέτη, κάτι το οποίο, όπως είπε, ο συγγραφέας του βιβλίου έχει χρησιμοποιήσει. «Η διαμόρφωση της πολιτικής από έναν Πρόεδρο εξαρτάται από ατομικούς, συλλογικούς, κρατικούς και διεθνείς παράγοντες», υπέδειξε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, διευκρινίζοντας πως πολλές φορές «οι άνθρωποι δεν είναι αυτό που βλέπουμε, είναι και αυτό που έζησαν».
Μεταξύ άλλων έκανε παραπομπή και στον Θουκυδίδη, προκειμένου να σκιαγραφήσει καλύτερα το πορτραίτο του «ηγέτη». Τέλος, χαρακτήρισε το βιβλίο ως μια σημαντική πρωτογενή πηγή. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, στο πλαίσιο της συζήτησης που ακολούθησε, παραδέχτηκε ότι η λύση του Κυπριακού δεν θα είναι δίκαιη, ισχυριζόμενος παράλληλα ότι κάποιοι άργησαν να θυμηθούν την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ενεργούμε με το συναίσθημα
Ακολούθως, ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφανος Στεφάνου, αφού έδωσε τα συγχαρητήριά του στον συγγραφέα, επισήμανε πως «οι μαρτυρίες του συγγραφέα αποτελούν χρήσιμο υλικό για στοχασμό». Σύμφωνα με τον κ. Στεφάνου, οι πράξεις και οι αποφάσεις ενός ηγέτη πρέπει να κυριαρχούνται από σωστή κρίση, λογική και πολιτικό θάρρος, και όχι μέσα από το συναίσθημα. «Στην Κύπρο ενεργούμε με το συναίσθημα», είπε και έκανε αναφορά σε κρίσιμες περιόδους της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας.
Συγκεκριμένα, χαρακτήρισε την εποχή του πόθου για Ένωση με την Ελλάδα ως εποχή της ψευδαίσθησης, την εποχή που ακολούθησε μετά την ανεξαρτησία ως περίοδο των αντιφάσεων, την περίοδο του πραξικοπήματος και της εισβολής ως την εποχή της προδοσίας και, τέλος, τα όσα ακολούθησαν μέχρι σήμερα, εποχή του ρεαλισμού και των αποφάσεων. Αναφερόμενος στη δικοινοτική και διζωνική Ομοσπονδία, παραδέχτηκε πως η λύση θα εξαρτηθεί από τις διαθέσεις της Τουρκίας. Κατέληξε λέγοντας πως ο εκάστοτε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας «είναι αυτός που τραβά το κουπί».
Οφείλουμε σεβασμό
«Οι έξι Πρόεδροι που αναφέρονται εξελέγησαν από τον λαό και τους οφείλεται ο πρέπων σεβασμός», ήταν η παρατήρηση του Εκτελεστικού Διευθυντή του Κέντρου Μελετών «Τάσσος Παπαδόπουλος» Χρύση Παντελίδη, ο οποίος εκμυστηρεύτηκε ότι διάβασε το βιβλίο του Κωστή Χατζηκωστή μέσα σε δύο βράδια. Ο κ. Παντελίδης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον Τάσσο Παπαδόπουλο, υπενθυμίζοντας τα όσα πέτυχε στα χρόνια της Προεδρίας του, από την ένταξη στο ευρώ ώς την εμπλοκή του Σ.Α. στη διαδικασία επίλυσης. «Η Άγκυρα 42 χρόνια προσπαθεί να καταλύσει την Κυπριακή Δημοκρατία.
Εμείς οι Ε/κ αναλωνόμαστε σε άχρηστες συζητήσεις. Η συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι απαράβατος όρος. Η κατάλυσή της είναι σαν να καταλύεις τον ίδιο σου τον εαυτό», επισήμανε ο κ. Παντελίδης, τονίζοντας πως είναι ζημιογόνες οι όποιες αναφορές γίνονται σε «Προέδρους λύσης», αφού κάτι τέτοιο διαχωρίζει, όπως είπε, τον λαό, δημιουργώντας λανθασμένες εντυπώσεις.
Λάθος η ΔΔΟ
«Το βιβλίο με φέρνει πίσω σε ένα στοχασμό των παιδικών μου χρόνων στη Μόρφου, όπου και γνώρισα την Τούλα και τον Κωστή Χατζηκωστή στους αγώνες τους για την ελευθερία και την ελληνικότητα της Κύπρου», επεσήμανε στην αρχή της ομιλίας του ο Κοσμήτορας Διεθνών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, ο οποίος τόνισε πως για 60 χρόνια η Κύπρος βαδίζει, από θέμα στρατηγικού σχεδιασμού, στα τυφλά. «Απουσιάζει πλήρως η ικανότητα για πρόγνωση σχετικά με τα μελλούμενα. Και μέλλον σημαίνει σχεδιασμός.
Πού βρίσκεται αυτός;» διερωτήθηκε, προσθέτοντας «Το πρόβλημα δεν είναι οι Τουρκοκύπριοι, αλλά η ίδια η Τουρκία. Από το σχέδιο Ερίμ επί Μεντερές, οι Τούρκοι επιβουλεύονται την Κύπρο και θέλουν να ασκούν τον πλήρη έλεγχο. Η Ομοσπονδία δεν είναι κακό σύστημα, αλλά πρέπει να βασίζεται σε δημοκρατικές αρχές. Η διζωνικότητα και η δικοινοτικότηκα, όπως αυτή προτείνεται, είναι λάθος».
Υπεράσπιση πολιτισμού
Ακολούθως, ο κ. Γιαλλουρίδης ανέλυσε συνοπτικά το φλεγόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον στη Μέση Ανατολή, σημειώνοντας ότι ο διεθνής παράγοντας κοιτάζει απλώς το συμφέρον του και το δικό μας συμφέρον είναι η διασφάλιση της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Έχουμε απέναντί μας ένα κράτος που κυβερνάται απολυταρχικά», είπε προσθέτοντας: «Εμείς υπερασπιζόμαστε τον πολιτισμό μας. Αν όμως θέλεις να νικήσεις, πρέπει να γνωρίζεις καλά τον αντίπαλό σου. Αν όχι, έχεις χάσει». Τέλος, ο κ. Γιαλλουρίδης τόνισε ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια έγιναν λάθη και υπέδειξε πως υπάρχει ανάγκη χάραξης νέας στρατηγικής.
Ελαττωματικοί ηγέτες και πολίτες
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, κοινωνιολόγος Δρ Νίκος Περιστιάνης, επεσήμανε πως κάθε παρουσίαση βιβλίου οφείλει να είναι ισοζυγισμένη και να αναφέρεται τόσο στα δυνατά όσο και αδύναμα σημεία. «Το βιβλίο του Κώστα Χατζηκωστή διαβάζεται απνευστί. Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον θέμα, είναι ευχάριστο, απλό, επικοινωνεί σωστά ο συγγραφέας, ζωντανεύει αφήγηση με τις προσωπικές περιγραφές, για τον περίγυρο του κάθε Προέδρου, τους φίλους του, κ.λπ.», τόνισε, και αναφέρθηκε στους σχολιασμούς του συγγραφέα για τους εκάστοτε Προέδρους, όπως αυτός τους βίωσε.
Σε αυτό το πλαίσιο, επισήμανε πως κατά την άποψή του, ο συγγραφέας ασκεί αυστηρή κριτική, ενώ ευθύνες για τα όσα συντελέστηκαν στο Κυπριακό φέρουν και οι ίδιοι οι πολίτες. «Έχουμε ηγέτες με ελαττώματα και πολίτες με ελαττώματα. Είναι καλό να μη μεμψιμοιρούμε», δήλωσε, υπογραμμίζοντας πως παρά το γεγονός ότι ο συγγραφέας ανήκει σε ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο, εντούτοις δεν διστάζει να ασκήσει σκληρή κριτική στους χειρισμούς ενός συγκεκριμένου Προέδρου (Κληρίδη).
Παράλληλα, ο Δρ Περιστιάνης χαρακτήρισε ατυχή τη σύγκριση του ομοσπονδιακού μοντέλου που προσπαθεί να εφαρμοστεί στην Κύπρο με το αντίστοιχο ομοσπονδιακό πολίτευμα των ΗΠΑ. «Καλό θα είναι να δοκιμάσουμε μια λύση, αλλά παράλληλα να έχουμε αποφασίσει για το μέλλον, να έχουμε σχεδιάσει εκ των προτέρων το τι θα κάνουμε στην περίπτωση που το εγχείρημα αποτύχει», επεσήμανε.
«Τολμηρές» τοποθετήσεις
Αξίζει να σημειωθεί πως ορισμένες από τις τοποθετήσεις του κ. Περιστιάνη, όπως αυτή περί μειοψηφίας, πλέον, των όσων δεν επιθυμούν ομοσπονδιακή λύση, προκάλεσαν την έντονη δυσαρέσκεια μεγάλης μερίδας του ακροατηρίου. Δυσφορία προκάλεσε και η τοποθέτησή του περί ψευδαίσθησης της επίτευξης της αρχής «ένας άνθρωπος μια ψήφος». Δυσαρέσκεια προκάλεσε επιπλέον και η τολμηρή εισήγηση που κατέθεσε περί αναγκαίας ύπαρξης πρόνοιας απόσχισης-αποχώρησης της μιας κοινότητας, σε περίπτωση που δεν λειτουργήσει η ομοσπονδιακή λύση.
Η πύρινη ομιλία του συγγραφέα Κωστή Χατζηκωστή
Τον λόγο έλαβε τέλος ο συγγραφέας του βιβλίου κ. Κωστής Χατζηκωστής, ο οποίος ανέβηκε στο βήμα για μια ολιγόλεπτη παρέμβαση, σημειώνοντας αρχικά τα εξής: «Όταν θέλει κανείς να μιλήσει και να ακουστεί, πρέπει να μιλά πολύ δυνατά και πολύ καθαρά. Όταν θέλει κανείς να τον δουν όταν μιλά, πρέπει να ορθώνει το ανάστημά του. Και όταν θέλει, κ. Περιστιάνη, να τον θυμούνται, πρέπει να λέει λίγα και να σιωπά». Ευχαριστώντας, στη συνέχεια, όλους όσοι παρευρέθηκαν στην «πνευματική», όπως χαρακτήρισε, συγκέντρωση αλλά και τους προηγούμενους ομιλητές, ο κ. Χατζηκωστής είπε:
«Μια ασίγαστη εσωτερική κραυγή χρέους με οδήγησε στην καταγραφή βιωμάτων με τους έξι Προέδρους. Η κραυγή ήταν επίμονη. Τη γέννησε και τη δυνάμωσε το συγκλονιστικό γεγονός ότι, μετά από χιλιάδες χρόνια και δεκάδες κατακτητές, και μετά από 300 χρόνια Τούρκου κατακτητή, οι Έλληνες της Κύπρου βγήκαν ατόφιοι. Βγήκαν γνήσιοι και καθαροί στην ελληνική καρδιά τους και στην ελληνική τους συνείδηση. Μετά τα πενήντα χρόνια ελευθερίας και ανεξαρτησίας, εντός και εκτός εισαγωγικών, η βόρεια Κύπρος τούρκεψε και ο κυπριακός Ελληνισμός σέρνεται, χειμάζεται, παραπαίει και αλλοιώνεται.
Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος
»Το 416 π.Χ. οι Αθηναίοι ήθελαν η νήσος Μήλος να προσχωρήσει στην αθηναϊκή ηγεμονία. Η Μήλος, τα δεκαπέντε πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου, επέμενε στην ουδετερότητά της, επικαλούμενη αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Αυτή η πολιτική ουδετερότητας οδήγησε τους Αθηναίους στην ακόλουθη δήλωση: 'Στις διενέξεις μεταξύ των ανθρώπων, το δίκαιο βρίσκεται μόνο μεταξύ ισοδύναμων, αλλιώς οι ισχυρότεροι κάνουν αυτό που θέλουν και οι αδύνατοι υποχωρούν'. Οι Αθηναίοι, επομένως, ως ισχυρότεροι επέμεναν στην αξίωσή τους, κατέλαβαν τη Μήλο, κατέσφαξαν όλους τους ενήλικους, και διέθεσαν ως δούλους τα γυναικόπαιδα.
Συμπέρασμα: καμιά πολιτική των Ελλήνων στο Κυπριακό δεν πρόκειται να κάμψει τα τουρκικά επεκτατικά σχέδια, αν οι Έλληνες δεν πείσουν, τους εαυτούς τους πρώτα και ύστερα τους ξένους, ότι θα αγωνιστούν με την αναγκαία δύναμη για την ελευθερία της πατρίδας τους. Καμιά διπλωματία δεν θα πετύχει, αν οι Έλληνες δεν ξεκινήσουν με το απλό, καθαρό, αδιαπραγμάτευτο αίτημα της ελευθερίας των εδαφών τους. Καμιά άμυνα δεν θα εκφοβίσει τον Τούρκο κατακτητή, αν δεν έχει μέσα το στοιχείο της αποτρεπτικής δύναμης και του κόστους για την ίδια την Τουρκία. Καμιά συμβιβαστική, νέα υποχώρηση δεν πρόκειται να κορέσει την τουρκική βουλιμία, αν δεν συνοδεύεται πειστικά από το έμπρακτο μήνυμα, ότι οι Έλληνες δεν θα νομιμοποιήσουν την κατάκτηση της γης τους με την υπογραφή τους. Και έχουν (οι Έλληνες) τη δύναμη να μην τη νομιμοποιήσουν.
Βαφτίζουν την ήττα ως νίκη
»Μερικοί κρίνουν ότι θωπεύοντας και εξωραΐζοντας τον Τούρκο, εξευμενίζουν τις επεκτατικές του ορμές. Τρώγεται η Κύπρος φύλλο-φύλλο, κάθε φορά που οι ηγέτες της συνομιλούν από θέση αδυναμίας με τον Τούρκο κατακτητή, για λύση του Κυπριακού, επικαλούμενοι ρεαλισμό και σύνεση. Δυνατός με αδύνατο, η μόνη συζήτηση που μπορούν να κάνουν είναι η καταγραφή της παράδοσης του αδυνάτου. Πάντοτε ο δυνατός δίνει δικαίωμα στον αποτασσόμενο αδύνατο να πανηγυρίζει για τη νίκη του. Να βαφτίζει την ήττα και την καταστροφή νίκη, όπως το 'νενικήκαμεν' του 1960, το οποίο συνεχίζεται.
Δεν πέτυχαν
»Δεν άκουσα πολιτικό ηγέτη, δεν άκουσα Πρόεδρο πενήντα χρόνια να πει 'απέτυχα'. Αυτά είναι τα αποτελέσματα των επιτυχιών και των νικών αυτής της πεντηκονταετίας. Αυτοί οι Πρόεδροι αγωνίστηκαν πράγματι σκληρά, αγωνίστηκαν για την κυπριακή ελευθερία, πάλεψαν να πετύχουν στην αποστολή τους μέσα στις υποκειμενικές τους δυνατότητες και αντικειμενικές αντιξοότητες τις οποίες λειτούργησαν. Δεν πέτυχαν. Ο χρόνος και οι επερχόμενες γενιές των Ελλήνων θα κρίνουν την προσφορά και την επίδοσή τους στην εκπλήρωση της αποστολής και του χρέους τους. Δεν είναι έργο δικό μας σήμερα, παρά μόνο να κάνουμε απλές κρίσεις προσωπικές. Η ιστορία θα αποφασίσει.
Οι Έλληνες μπορούν
»Φίλες και φίλοι, οι Έλληνες του σήμερα και του αύριο έχουν χρέος να ενσαρκώσουν τη διαχρονική παραίνεση του Ηρόδοτου που λέει: 'Oι ελεύθεροι λαοί οφείλουν να μάχονται με όλες τους τις δυνάμεις ενάντια σε όποιον απειλεί την ελευθερία τους και σε όποιον καταπατά τα εδάφη τους'. Και οφείλουν έμπρακτα να επιβεβαιώσουν την αλάνθαστη συμβουλή του Θουκυδίδη, πως κανένα κράτος δεν μπορεί να είναι ελεύθερο, αν δεν είναι εξίσου ισχυρό με τα γειτονικά του κράτη. Οι Έλληνες είναι ωραίος, ανυπότακτος, ανδρείος, πολεμικός λαός. Πρέπει κάποια στιγμή, χωρίς άλλη καθυστέρηση, να αρχίσουν την αναγέννησή τους, τη νέα ιστορική διεκδικητική τους πορεία. Οι Έλληνες μπορούν. Μια πορεία με δύναμη και σχεδιασμό, και όχι με ρεαλισμό και ρεαλιστικές υποχωρήσεις. Οι υποχωρήσεις δεν εξευμενίζουν τον Τούρκο.
Οι υποχωρήσεις διευκολύνουν την επεκτατική βουλιμία και εξάπτουν την αρπακτικότητα. Όσο καταθλιπτική και αν είναι σήμερα η εθνική μας ζωή, τώρα και η οικονομική, όσο ζοφερή και αν είναι, οι ζοφερομελανιές πάνω από τη μαρτυρική μας γη και στη γειτονική μας περιοχή, υπάρχει ζωντανή, κουλουριασμένη στα σπλάχνα του Πενταδακτύλου η ελληνική μας ψυχή. Αυτήν την ψυχή εμείς τη θερμαίνουμε και την κρατάμε ζωντανή, με την ανάσα του χρέους, της υπομονής και της αντοχής μας. Θα τιναχτεί την κατάλληλη ώρα η ζωντανή αυτή ψυχή και τότε πρέπει οι Έλληνες αυτής της γης να υπάρχουν, δυνατοί και έτοιμοι».
ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΠΟΥΛΛΑΔΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου