Εξυγίανση της Λαϊκής, Ταμείο Αλληλεγγύης και περιορισμούς στη μεταφορά κεφαλαίων, ψήφισε η Κυπριακή Βουλή

Στη ψήφιση εννέα νομοσχεδίων, οκτώ ομόφωνα και ένα κατά πλειοψηφία, για εξυγίανση και αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα της Κύπρου, μέτρο το οποίο εντάσσεται στο πακέτο διάσωσης της κυπριακής οικονομίας προχώρησε την Παρασκευή το βράδυ, σε έκτακτη συνεδρία της Ολομέλειας, η Βουλή των Αντιπροσώπων.

Οι νέες νομοθεσίες έχουν να κάνουν με την ίδρυση Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης (1), την επιβολή περιοριστικών μέτρων στις συναλλαγές σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (2), την εξυγίανση πιστωτικών και άλλων ιδρυμάτων (3), τις τραπεζικές εργασίες (4), τον ειδικό φόρο πιστωτικού ιδρύματος (5), τη διαχείριση χρηματοοικονομικών κρίσεων (6), τις συνεργατικές εταιρείες (7) τη σύστασης και λειτουργία σχεδίου προστασίας καταθέσεων και εξυγίανση πιστωτικών και άλλων ιδρυμάτων και τους σχετικούς κανονισμούς (8+9).

Ο περί Ίδρυσης Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης Νόμος του 2013, ο οποίος ψηφίστηκε ομόφωνα προνοεί την ίδρυση ταμείου με την επωνυμία «εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης» του οποίου σκοπός θα είναι να χρηματοδοτεί και να ενισχύει οικονομικά πιστωτικά ιδρύματα, να προωθεί και να συμβάλλει στην κεφαλαιοποίηση ή και ανακεφαλαιοποίηση πιστωτικών ιδρυμάτων και να προωθεί και να συμβάλλει στη χρηματοδότηση της Δημοκρατίας.

Ο περί της Επιβολής Περιοριστικών Μέτρων στις Συναλλαγές σε Περίπτωση Έκτακτης Ανάγκης Νόμος του 2013, ο οποίος ψηφίστηκε ομόφωνα, έχει σκοπό, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και για λόγους δημόσιας τάξης ή και δημόσιας ασφάλειας, την ανάθεση εξουσιών στον Υπουργό Οικονομικών ή, κατά περίπτωση, στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, για τη δυνατότητα λήψης και επιβολής προσωρινών περιοριστικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων.

Ειδικότερα σύμφωνα με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, ο Υπουργός Οικονομικών δύναται, για την καλύτερη εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων, περιλαμβανομένων και περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, να εκδώσει εφαρμοστικό διάταγμα σε σχέση με τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλονται σε οποιοδήποτε πρόσωπο εκτός από πιστωτικά ιδρύματα. Η ίδια εξουσία παρέχεται στο Διοικητή της ΚΤ ο οποίος δύναται να εκδώσει σχετική οδηγία για τα πιστωτικά ιδρύματα.

Ο περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων Νόμος του 2013, ο οποίος ψηφίστηκε με 28 ψήφους υπέρ, 1 κατά και 25 αποχές προνοεί την παραχώρηση δυνατότητας στην ΚΤ να ενεργεί ως Αρχή Εξυγίανσης, λαμβάνοντας και εφαρμόζοντας μέτρα εξυγίανσης πιστωτικών και άλλων ιδρυμάτων κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις με στόχο την εύρυθμη λειτουργία του χρηματοοικονομικού συστήματος και τη διασφάλιση της προαγωγής της δημόσιας ωφέλειας και της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος.

Ειδικότερα με τον προτεινόμενο νόμο ο οποίος αποτελεί μέρος δέσμης σχετικών νομοθετικών μέτρων, προβλέπονται μεταξύ άλλων οι εξουσίες της Αρχής Εξυγίανσης, οι προϋποθέσεις λήψης μέτρων εξυγίανσης, οι γενικές αρχές διασφάλισης συμφερόντων μετόχων και πιστωτών, καθώς και ρυθμίσεις με τις οποίες διασφαλίζεται ότι τυχόν απώλεια που υφίσταται το θιγόμενο από την εφαρμογή μέτρων εξυγίανσης μέρος δεν θα είναι μεγαλύτερη από εκείνη που θα είχε υποστεί εάν το ίδρυμα που υπόκειται σε εξυγίανση ετίθετο στο σύνολο του απευθείας σε εκκαθάριση. Περαιτέρω με το νέο νόμο εισάγονται ρυθμίσεις ώστε να μην επηρεάζονται δικαιώματα δικαστικής αμφισβήτησης αποφάσεων που λαμβάνονται από την Αρχή Εξυγίανσης και προνοείται ότι σε περίπτωση εκκαθάρισης ιδρύματος που υπόκειται σε εξυγίανση, θα τηρείται ειδική προτεραιότητα για σκοπούς κάλυψης των χρεών και απαιτήσεων λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του περί Εταιρειών Νόμου. Προνοείται επίσης, ότι η χρηματοδότηση των μέτρων εξυγίανσης θα γίνεται από το Ταμείο Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων και από το Ταμείο Προστασίας Καταθέσεων, στα οποία τα πιστωτικά ιδρύματα θα καταβάλλουν εισφορές δυνάμει σχετικών νομοθεσιών που περιλαμβάνονται στην προαναφερθείσα δέσμη μέτρων.

Η Αρχή Εξυγίανσης μπορεί να λαμβάνει μέτρα που αφορούν τη συνέχιση προσφοράς κρίσιμων τραπεζικών ή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, την πρόληψη δημιουργίας ή εξάπλωσης κινδύνων που πιθανόν να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος εντός και εκτός της Δημοκρατίας, τη διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού στο χρηματοοικονομικό σύστημα, την προστασία των δημόσιων πόρων, αποτρέποντας επηρεαζόμενα ιδρύματα από το να βασίζονται σε δημόσια στήριξη για τη διάσωση τους, την προστασία των καταθετών που καλύπτονται από το Ταμείο Προστασίας Καταθέσεων, την ελαχιστοποίηση του κόστους εξυγίανσης για τους φορολογούμενους και την προαγωγή της δημόσιας ωφέλειας και την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος.

Ο περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμος (Τροποποιητικός) Νόμος του 2013, ο οποίος ψηφίστηκε ομόφωνα στοχεύει στην ενίσχυση των εξουσιών της ΚΤ για τη συλλογή πληροφοριών από τράπεζες και για την επ’ αυτών διεξαγωγή ελέγχου, τον εμπλουτισμό των μέτρων πρώιμης παρέμβασης με την προσθήκη διατάξεων που αφορούν την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, την υποβολή σχεδίου ανάκαμψης, την υποβολή πληροφοριών για την κατάρτιση σχεδίου εξυγίανσης, τον περιορισμό ή τη μη καταβολή μερισμάτων και τον περιορισμό αποδοχών και ωφελημάτων των συμβούλων και εκτελεστικών διευθυντών, τον καθορισμό της ειδικής εκκαθάρισης τράπεζας και την παροχή εξουσίας της ΚΤ να επιβάλλει διοικητικό πρόστιμο σε περιπτώσεις που παραβιάζονται οι πρόνοιες σε σχέση με τις εποπτικές απαιτήσεις.

Ο περί Ειδικού Φόρου Πιστωτικού Ιδρύματος (Τροποιητικός) Νόμος του 2013, ο οποίος ψηφίστηκε ομόφωνα στοχεύει στην τροποποίηση της εν λόγω νομοθεσίας έτσι ώστε να συνάδει με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις βάσει των οποίων το Ταμείο Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων διαδέχεται το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Ειδικότερα το πιο πάνω νομοσχέδιο προβλέπει ότι από την 1η Ιανουαρίου 2017, το ποσοστό των εσόδων από την επιβολή του ειδικού φόρου το οποίο μεταφερόταν από το Πάγιο Ταμείο στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, θα μεταφέρεται αντί αυτού στο Ταμείο Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων.

Ο περί Διαχείρισης Χρηματοοικονομικών Κρίσεων (Τροποποιητικός) (Αρ.2) Νόμος του 2013 ο οποίος ψηφίστηκε ομόφωνα στοχεύει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου ανάκαμψης, αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης πιστωτικών και άλλων ιδρυμάτων προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του χρηματοοικονομικού συστήματος και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.

Ο περί Συνεργατικών Εταιρειών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2013, ο οποίος ψηφίστηκε ομόφωνα, εμπλουτίζει τα μέτρα πρώιμης παρέμβασης (early intervention) και εισάγει την ειδική εκκαθάριση πιστωτικού ιδρύματος.

Τέλος ο περί Σύστασης και Λειτουργίας Σχεδίου Προστασίας Καταθέσεων και Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων Νόμος του 2013 και ο νόμος για τους κανονισμούς εφαρμογής του, οι οποίοι ψηφίστηκαν επίσης ομόφωνα, προνοούν τη σύσταση και λειτουργία σχεδίου προστασίας καταθέσεων και εξυγίανσης πιστωτικών και άλλων ιδρυμάτων.

Η νέα νομοθεσία προνοεί ακόμη τη σύσταση επιτροπής η οποία θα διοικεί και θα διαχειρίζεται το Ταμείο Προστασίας Καταθέσεων το οποίο θα διασφαλίζει την καταβολή αποζημιώσεων στους καταθέτες καλυπτόμενων ιδρυμάτων στην περίπτωση που αυτά δεν είναι σε θέση να πληρώσουν τις καταθέσεις τους αλλά και τη χρηματοδότηση της εφαρμογής μέτρων εξυγίανσης στις περιπτώσεις που καλύπτει ο εν λόγω νόμος.

Χθεσινή ανάρτηση

Ήδη, η Ολομέλεια της Βουλής, που ξεκίνησε τη συνεδρίασή της με καθυστέρηση περίπου 2,5 ωρών και ολοκλήρωσε δέκα λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, ψήφισε τα νομοσχέδια για α) τη δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύης β) τον περιορισμό των εκροών, όταν ανοίξουν εκ νέου οι τράπεζες την Τρίτη και γ)την εξυγίανση της Λαϊκής Τράπεζας.

Τα δύο πρώτα νομοσχέδια ψηφίστηκαν ομόφωνα, ενώ το τρίτο με 26 ψήφους υπέρ, 2 κατά και 25 αποχές. Επίσης, εγκρίθηκαν ομόφωνα και άλλα έξι ννομοσχέδια, υποστηρικτικά των τριών πρώτων.

Τι προβλέπουν τα νομοσχέδια:

1. Ταμείο Αλληλεγγύης

Σκοπός του επισυναπτόμενου νομοσχεδίου είναι, δεδομένης της έκτακτης ανάγκης στην οποία έχει περιέλθει η Δημοκρατία λόγω του άμεσου κινδύνου κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού της συστήματος, η ίδρυση ταμείου με την επωνυμία «Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης», του οποίου ο σκοπός είναι να χρηματοδοτεί ή/και ενισχύει οικονομικά πιστωτικά ιδρύματα, να προωθεί ή/και συμβάλλει στην κεφαλαιοποίηση ή/και ανακεφαλαιοποίηση πιστωτικών ιδρυμάτων, ή/και να προωθεί ή/και συμβάλλει στη χρηματοδότηση της Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με το συνημμένο νομοσχέδιο, το Ταμείο είναι νομικό πρόσωπο με διαρκή διαδοχή, το οποίο δύναται να κατέχει, διαχειρίζεται και διαθέτει περιουσία, να συμβάλλεται, να εγείρει και υπερασπίζεται αγωγή ή άλλη νομική διαδικασία δια του Προέδρου της Επιτροπής, και γενικά να πράττει όλα όσα είναι απαραίτητα για τους σκοπούς της ίδρυσης και λειτουργίας του.

Οι πόροι του Ταμείου προέρχονται από εισοδήματα της Δημοκρατίας προερχόμενα από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, από ομόλογα ή/και χρεόγραφα ή/και αξιόγραφα ή/και άλλους τίτλους αξιών, που το Ταμείο εκδίδει και πωλεί, από την απόκτηση, διαχείριση ή/και διάθεση μετοχών ή/και ομολόγων ή/και χρεογράφων ή/και αξιογράφων ή/και άλλων τίτλων αξιών οποιασδήποτε εταιρείας ή άλλου νομικού προσώπου, από δωρεές ή/και εισφορές, που γίνονται προς το Ταμείο από οποιοδήποτε πρόσωπο και από οποιαδήποτε άλλη πηγή ή/και νόμιμη δραστηριότητα.

Το προτεινόμενο νομοσχέδιο έτυχε της δέουσας νομοτεχνικής επεξεργασίας από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ο οποίος και υπέγραψε τη σχετική Αιτιολογική Έκθεση.

2. Περιορισμός της μεταφοράς κεφαλαίων

Η πολύ κρίσιμη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και ο σημαντικός κίνδυνος εκροής καταθέσεων, έχει θέσει σε μεγάλο κίνδυνο τα πιστωτικά ιδρύματα και την αποσταθεροποίηση του χρηματοοικονομικού συστήματος της χώρας.

Ο υπουργός Οικονομικών διαβουλεύθηκε με το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, επί του θέματος και επί των επιπτώσεών του στην Κυπριακή οικονομία και ιδιαίτερα στο τραπεζικό μας σύστημα και προς αντιμετώπιση της κρισιμότητας της κατάστασης και μετά από εισήγηση του Διοικητή, κρίθηκε επιβεβλημένη η κήρυξη από τον Υπουργό προσωρινής ειδικής τραπεζικής αργίας, στη βάση του άρθρου 69 του περί Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου, καθώς και η εισαγωγή πλαισίου κανόνων που να ρυθμίζουν τις παραμέτρους λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Το σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο ετοιμάστηκε από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και με τη σύμφωνη γνώμη του κλιμακίου της Τρόικα που βρίσκεται τώρα στην Κύπρο, επισυνάπτεται στο Παράρτημα. Το νομοσχέδιο έχει νομοτεχνικά εξεταστεί από το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.

Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η ανάθεση εξουσιών στον Υπουργό Οικονομικών ή κατά περίπτωση στον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, να μπορούν να λαμβάνονται περιοριστικά μέτρα, περιλαμβανομένων και περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, για λόγους δημοσίας τάξης και δημοσίας ασφάλειας και με σκοπό τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας.

Δυνάμει του άρθρου 5 του νομοσχεδίου, για τη καλύτερη εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων περιλαμβανομένων και περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων ο Υπουργός δύναται να εκδώσει εφαρμοστικό Διάταγμα σε σχέση με τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλονται σε οπουδήποτε πρόσωπο εκτός από πιστωτικά ιδρύματα και ο Διοικητής με σχετική Οδηγία του για πιστωτικά ιδρύματα.

Πιο συγκεκριμένα, προβλέπονται:

* Περιορισμοί στις αναλήψεις μετρητών

* Απαγόρευση του πρόωρου τερματισμού καταθέσεων προθεσμίας

* Υποχρεωτικός επαναπρογραμματισμός της λήξης των καταθέσεων προθεσμίας

* Απαγόρευση ή και περιορισμό ανοίγματος νέων λογαριασμών

* Μετατροπή καταθέσεων που βρίσκονται σε λογαριασμούς όψεως/τρεχούμενους σε καταθέσεις προθεσμίας

* Απαγόρευση ή και περιορισμός στις συναλλαγές χωρίς μετρητά

* Περιορισμός στη χρήση χρεωστικών, πιστωτικών ή προπληρωμένων καρτών

* Απαγόρευση ή και περιορισμός στην εξαργύρωση επιταγών

* Περιορισμός στις διατραπεζικές συναλλαγές ή και στις συναλλαγές εντός του ίδιου πιστωτικού ιδρύματος

* Περιορισμό στις συναλλαγές του κοινού με πιστωτικό ίδρυμα

* Περιορισμό στη διακίνηση κεφαλαίων, πληρωμών και μεταφορών

* Οποιοδήποτε άλλο περιοριστικό μέτρο το οποίο ο υπουργός ή κατά περίπτωση ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας κρίνει απαραίτητο να επιβληθεί υπό τις περιστάσεις για λόγους δημόσιας τάξης ή και δημόσιας ασφάλειας.

3. Ο περί Εξυγίανσης των Τραπεζών Νόμος του 2013

Σκοπός του παρόντος Νομοσχεδίου είναι η εφαρμογή μέτρου ή μέτρων εξυγίανσης από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, ενεργώντας ως Αρχή Εξυγίανσης, σε πιστωτικά και άλλα ιδρύματα κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες αναφέρονται ρητά στο Νομοσχέδιο, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη εύρυθμης λειτουργίας του χρηματοοικονομικού συστήματος και τη διασφάλιση της προαγωγής της δημόσιας ωφέλειας και της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος.

Με τις πρόνοιες του παρόντος Νομοσχεδίου, η Αρχή Εξυγίανσης διασφαλίζει ότι τυχόν απώλεια που υφίσταται το θιγόμενο, από την εφαρμογή μέτρων εξυγίανσης, μέρος, δεν είναι μεγαλύτερη από εκείνη που θα είχε υποστεί εάν το ίδρυμα που υπόκειται σε εξυγίανση ετίθετο, στο σύνολό του, απευθείας σε εκκαθάριση.

Περαιτέρω, οι πρόνοιες του παρόντος Νομοσχεδίου δεν επηρεάζουν δικαιώματα δικαστικής αμφισβήτησης αποφάσεων που λαμβάνονται από την Αρχή Εξυγίανσης.

Τέλος, σε περίπτωση εκκαθάρισης ιδρύματος, στο οποίο μέτρα εξυγίανσης έχουν εφαρμοστεί, τηρείται ειδική προτεραιότητα για σκοπούς κάλυψης των χρεών και απαιτήσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του περί Εταιρειών Νόμου, ενώ η χρηματοδότηση των μέτρων εξυγίανσης γίνεται από το Ταμείο Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων και από το Ταμείο Προστασίας Καταθέσεων.

Το Σάββατο θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο για το «κούρεμα» - Πάει Βρυξέλλες ο Αναστασιάδης

Το Σάββατο θα διεξαχθεί η ψηφοφορία του νομοσχεδίου για το «κούρεμα» στις καταθέσεις, που αναμένεται να ανέρχεται σε ποσοστό 20%-25% και θα αφορά μόνο στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ στην Τράπεζα Κύπρου. Άγνωστο παραμένει, ωστόσο, πώς θα δεχτεί το νέο σχέδιο η Τρόικα.

Σε κάθε περίπτωση, μετά την ψήφιση και του νομοσχεδίου για το «κούρεμα», το Σάββατο, ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, θα μεταβεί στις Βρυξέλλες για συνομιλίες με την ηγεσία της ΕΕ.

«Θα υπάρχουν οδυνηρές πτυχές, όμως η χώρα πρέπει να σωθεί» τόνισε σε μήνυμά του στο Twitter, πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση της Βουλής, ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, δίνοντας το στίγμα για την κρισιμότητα των στιγμών. «Η Βουλή θα κληθεί σε λίγο να πάρει μεγάλες και δύσκολες αποφάσεις. Θα υπάρχουν οδυνηρές πτυχές, όμως η χώρα πρέπει να σωθεί» ανέφερε.

Λίγο πριν τη συνεδρίαση της Ολομέλειας και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η συνάντηση των πολιτικών αρχηγών (η οποία ολοκληρώθηκε λίγο μετά τις 20:00), νεότερες πληροφορίες ανέφεραν ότι η Τράπεζα Κύπρου αποφάσισε να προχωρήσει από μόνη της σε «κούρεμα» καταθέσεων.

Κατά την επιστροφή του στην Κύπρο, άλλωστε, από το ταξίδι του στη Ρωσία, ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών, Μιχάλης Σαρρής, ξεκαθάρισε ότι το «κούρεμα» των καταθέσεων βρίσκεται σαφώς στο τραπέζι.