Ένα αρχαίο κρασί ξαναγεννιέται μετά 2500 χρόνια

Μελιηδής και μελίφρων, ο οίνος κατά τον Όμηρο, είχε για τους αρχαίους Έλληνες πρωταρχικό ρόλο σε όλες τις φάσεις της ζωής, στην ειρήνη και στον πόλεμο, στη χαρά και στον θάνατο… «Ήθελα να γευθούμε μια σταγόνα ιστορίας… Βλέπουμε όλα αυτά τα αγγεία, τα αγάλματα, τα θαυμάζουμε στα μουσεία, υπάρχουν σε όλο τον κόσμο.

 Έχουμε κάνει γνωστό τον πολιτισμό μας μόνο μέσα από την όραση… Ήθελα να μπορούσε έστω και για μια στιγμή κάποιος να νιώσει όπως ένιωθε ένας αρχαίος Έλληνας. Και αυτό με όλες τις αισθήσεις του, όραση, αφή, γεύση, οσμή ακοή…».

Είναι λόγια του σύμβουλου έρευνας και ανάπτυξης, Περικλή Παπαγεωργίου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Σε αυτόν ανήκει η έμπνευση, η ιδέα της παρασκευής ενός αρχαίου κρασιού.

Το «κόκκινο κρασί» και το λιοντάρι της Νεμέας

Η ιστορία αρχίζει το 1998 όταν σε ένα καφενείο της Νεμέας ο κ. Παπαγεωργίου άκουσε από μια παρέα ηλικιωμένων μια διαφορετική εκδοχή του μύθου για τον Ηρακλή και το λιοντάρι της Νεμέας. Σύμφωνα με αυτήν, το λιοντάρι της Νεμέας δεν ήταν άλλο από το κόκκινο κρασί της περιοχής, με το οποίο κερνούσαν δύο ληστές τα θύματά τους πριν τους ληστέψουν ή τους σκοτώσουν και πουν στη συνέχεια ότι τους είχε επιτεθεί το περίφημο λιοντάρι.

Ο Ηρακλής, πηγαίνοντας για να σκοτώσει το λιοντάρι, αντιλήφθηκε εγκαίρως τα σχέδιά των ληστών, φιλοξενήθηκε εκεί, ήπιε κρασί αλλά δεν μέθυσε και όταν του επιτέθηκαν τους σκότωσε. Φόρεσε λοιπόν το δέρμα από το λιοντάρι που είχε σκοτώσει στον Κιθαιρώνα πριν πάει στη Νεμέα και επέστρεψε στην Τίρυνθα, έχοντας νικήσει το λιοντάρι της Νεμέας, δηλαδή το κόκκινο κρασί.

  

Ο Ηρακλεώτης, ερυθρός γλυκός άκρατος οίνος

Ο κ. Παπαγεωργίου λατρεύει την Αρχαία Ελλάδα, από μικρό παιδί όταν πήγαινε διακοπές με τους γονείς του, ζητούσε να επισκεφθούν τα μουσεία ή τους αρχαιολογικούς χώρους, έτσι ήταν κάτι φυσικό από το μύθο και την ιδέα, να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, μαζί με τον στενό του συνεργάτη Δημήτρη Μουσταφέρη, να περάσει στην υλοποίηση που ξεκίνησε σε έντονους ρυθμούς πριν από δύο χρόνια.

Ύστερα από μελέτη επιστημονικών βιβλίων και αρχαίων εγγράφων και με τη βοήθεια ειδικών έκανε πραγματικότητα αυτό που ξεκίνησε ως μια επιθυμία. «Να μπορέσουμε πάλι έστω και μια στιγμή να νιώσουμε όπως ένιωθαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας απολαμβάνοντας ένα «ποτήρι» κρασί πριν από χιλιάδες χρόνια». Κι έτσι «ξαναγεννήθηκε» το 2013 ο Ηρακλεώτης, ένα ερυθρό κρασί που ο Θεόφραστος περιγράφει ως δυνατό και αρωματικό. «Αυτόν τον Συλλεκτικό Άκρατο Οίνο διετούς παλαίωσης δημιουργήσαμε κι εμείς με τον ίδιο τρόπο, από τον ίδιο τόπο και από την ίδια ποικιλία».

Ο αμπελώνας όπου καλλιεργείται το σταφύλι της αρχαίας ποικιλίας με τη σημερινή ονομασία «αγιωργήτικο» βρίσκεται στην πλαγιά του όρους Τρητό (όρος που έριξε το Λιοντάρι η Σελήνη σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία), 300 μέτρα από την πόλη της αρχαίας Νεμέας (Αρχαία Νεμέα ή Ηράκλειον), 50 μέτρα από τα Χάνια των Δερβενακίων (περιοχή αμπελώνων από την αρχαιότητα) και 200 μέτρα από τα σύνορα των νομών Κορινθίας και Αργολίδας. Καλλιεργείται με βιολογικό τρόπο και τρυγιέται με ειδικό τρύγο, τις πρώτες πρωινές ώρες μετά την πανσέληνο του Σεπτεμβρίου.

Όπως λέει ο κ. Παπαγεωργίου, «είτε γινόταν αυτό για παγανιστικούς λόγους είτε για ουσιαστικούς που έχουν να κάνουν με το καλύτερο αποτέλεσμα, πράγματι ο τρύγος γίνεται όπως αναφέρεται σε αρχαία κείμενα», ενώ στη συνέχεια, τα σταφύλια παραμένουν στον ήλιο για τρεις ημέρες πριν την οινοποίηση, όπως αναφέρει ο Πλίνιος στη Φυσική ιστορία.

Ακολουθείται η μέθοδος της οινοποίησης όπως ακριβώς περιγράφεται στα αρχαία κείμενα. Σε αυτή την προσπάθεια την επιστημονική επίβλεψη έχει ο πατέρας του κ. Παπαγεωργίου, Αχιλλέας, γεωπόνος-οινολόγος, με 40 χρόνια εμπειρίας στην περιοχή της Νεμέας. Κοντά τους και τουλάχιστον 20 συνεργάτες, ανάμεσά τους πολλοί ντόπιοι «που συμμετείχαν με πολύ κέφι στο εγχείρημα αυτό».

«Πρώτη φορά βγαίνει στο εμπόριο ένα κρασί που δεν έχει καθόλου θειώδη για τη συντήρησή του. Είναι ένα μεγάλο εγχείρημα που ξεκινάει από την Ελλάδα» λέει ο κ. Παπαγεωργίου. Παρασκευάστηκαν άλλες πέντε κατηγορίες κρασιών, εκτός από τον Ηρακλεώτη, που είχε την ίδια ονομασία και στην αρχαιότητα. Υπάρχουν ακόμη τα Βίον, με την ίδια αρχαία ονομασία, Αχιλλέας, Έρως, Ήλιος, Μέτρον.

  

Αγγεία Οίνου

Αλλά ο Περικλής Παπαγεωργίου δεν αρκέστηκε στην παρασκευή του Ηρακλεώτη, ήθελε αυτός που θα τον γευθεί να ικανοποιήσει όλες τις αισθήσεις του και προχώρησε στην κατασκευή του αγγείου με το οποίο θα τον απολαμβάνει, αλλά και στη δημιουργία της μουσικής που θα συνοδεύει τη «συνομιλία» της γεύσης με το κρασί. «Τα σκεύη με τα οποία θα γευτούμε τον άκρατο οίνο, καθώς και τα δοχεία φύλαξής του είναι, όπως και των αρχαίων, φτιαγμένα από χώμα ελληνικής γης με φυσικά χρώματα. Το χώμα, για τη δημιουργία ποτηριών, δοχείων μεταφοράς, σερβιρίσματος και φύλαξης, επίσης συλλέχτηκε από τις αρχαίες Βατίες, όπου βρίσκεται το πιο έντονο κόκκινο χώμα που έχουμε συναντήσει στον Ελλαδικό χώρο, ιδανικό για τα ερυθρόμορφα αγγεία». Δημιουργός τους ο ζωγράφος-αγγειογράφος Δημήτρης Σταθόπουλος, που φτιάχνει χρηστικά αντίγραφα αρχαίων αντικειμένων, «κατ' όψιν και καθ' ύλην» και για μουσεία, όπως της Ακρόπολης, της Βεργίνας και του Εθνικού Αρχαιολογικού.

Η ετικέτα στο μπουκάλι είναι όστρακο πάνω σε τυπωμένο παπυρόχαρτο και παρουσιάζει τον Ηρακλή να πίνει κρασί με τον Διόνυσο φορώντας τη Λεοντή.

Υπό τους ήχους αρχαίας μουσικής

Δεν μπορούσε από αυτή τη γιορτή των αισθήσεων να εξαιρεθεί η ακοή. Ο καθηγητής μουσικής Άρης Χρυσοσπάθης και η μουσικολόγος Ματίνα Μιχαηλίδου επιμελήθηκαν το συνοδευτικό cd, συνδυάζοντας τους ήχους της ελληνικής φύσης με μουσική που υπήρχε την εποχή εκείνη. Όπως λέει ο κ. Παπαγεωργίου περιλαμβάνεται η ερμηνεία της μουσικής σύνθεσης από την επιτύμβια επιγραφή του ποιητή Σείκιλου που ήταν αφιερωμένη σε γυναίκα, πιθανότατα τη σύζυγο του ποιητή, η μουσική των ουρανίων σφαιρών, για την οποία πρώτος είχε μιλήσει ο Πυθαγόρας καθώς και ήχοι από την ελληνική φύση, «ένα ποτ πουρί ακουστικών γεύσεων».

Το ταξίδι του Ηρακλεώτη στη σύγχρονη εποχή αρχίζει

«Απευθυνόμαστε σε όσους θέλουν να έχουν αυτή την εμπειρία των αισθήσεων», λέει ο κ. Παπαγεωργίου, τώρα που ο Ηρακλεώτης αρχίζει το ταξίδι του σε συσκευασία μαζί με το αγγείο και το cd και σε τιμή που θα αρχίζει από τα 20 ευρώ. Πρώτος στόχος οι αγορές του εξωτερικού, «τα δείγματά μας ταξιδεύουν ήδη σε Αυστραλία, Κίνα και Ρωσία για να τα δοκιμάσουν. Θέλουμε να το στείλουμε επίσης σε μουσεία στο εξωτερικό. Ήδη έχει γίνει η πρώτη επαφή με μουσείο της Αμερικής. Στην Κίνα το περιμένουν με μεγάλη ανυπομονησία. Αγαπούν τον ελληνικό πολιτισμό, τους αρέσει η ιστορία, τους ενδιαφέρει αυτή η προσπάθεια».

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ