Φανούλα Αργυρού |
Κατόπιν επικοινωνίας μας με τον ΄Αγγλο συλλέκτη που αγόρασε τα αντικείμενα του δήμιου των 9 απαγχονισθέντων Ελληνοκυπρίων ηρώων της ΕΟΚΑ 1955-59, Χάρρυ Άλλεν, που βγήκαν στη δημοπρασία στη Βρετανία την περασμένη εβδομάδα, δέχθηκε να μας τα μεταπουλήσει, με το αζημίωτο βέβαια.
Καταρχήν όμως να αναφέρω ότι οφείλουμε να ευχαριστήσουμε τον εκδότη της εφημερίδας Τα Νέα στο Λονδίνο κ. Λούη Βρακά, ο οποίος ήταν και ο μόνος που είχε δει το δημοσίευμα για την δημοπρασία των αντικειμένων αυτών στην ηλεκτρονική έκδοση της Ντέιλι Μέιλ 12 Μαίου 2015, και με ενημέρωσε με αποτέλεσμα να επιληφθούμε του θέματος. (http://www.tanea-london.net/NowNews/TANEA-editions_files/TANEA2164-150515.pdf σελ. 1, 2, και 23).
Επισκεφθήκαμε τον συλλέκτη χθες (Πέμπτη 21.5.2015) με τον συμπατριώτη μας Τάσο Κρεμμύδα, και τα παραλάβαμε. Αυτά αποτελούνται από ένα ρολόι Ωμέγα του Άλλεν, ένα ρόπαλο, αριθμό μαυρόασπρων φωτογραφιών του ιδίου, μερικές παρμένες στην Κύπρο, σε μία εκ των οποίων είναι πλαισιωμένος από αξιωματούχους των κεντρικών φυλακών στην Κύπρο, ένα κατάλογο τριών σελίδων με τις λεπτομέρειες των 9 Ελληνοκυπρίων απαγχονισθέντων, στον οποίο καταγράφονται τα στοιχεία τους πότε γεννήθηκαν, πότε απαγχονίστηκαν και πόσα δευτερόλεπτα πήρε του καθενός να ξεψυχήσει, δύο επάργυρα κρασοπότηρα με επιγραφές αφιερώματα προς αυτόν από φίλους του, δύο βιβλία για τη ζωή του το ένα με τίτλο « Ο τελευταίος δήμιος της Βρετανίας» το οποίο εξέδωσε το Μουσείο των φυλακών Wandsworth, και ένα νεροκόλοκο με την επιγραφή «εσκαλήσθην εις στας κεντρικάς φυλακάς στις 12 Σεπτεμβρίου 1958». (Ο οίκος δημοπρασίας αρχικά είχε ερμηνεύσει λανθασμένα την επιγραφή ως η «πρόσκλησή σας στις κεντρικάς φυλακάς». Τα νεροκόλοκα τα χάρασσαν και ζωγράφιζαν τότε οι κρατούμενοι και προφανώς κάποιος θα του έδωσε ένα για ενθύμιο και το κράτησε).
Εκείνο που μας έκανε, όμως ιδιαίτερη εντύπωση, είναι ότι στο άλμπουμ με τις φωτογραφίες και τον κατάλογο των απαγχονισθέντων υπάρχει και μία έγχρωμη σελίδα η οποία στη μέση έχει σε φωτογραφία τα φυλακισμένα μνήματα με τους σταυρούς, και η οποία είναι πλαισιωμένη από φωτογραφίες ηρώων με μια γνωστή δήλωση από τον καθένα ως λεζάντα.
Π.χ. για τον Μιχαλάκη Καραολή γράφει στα αγγλικά « You should not feel sorrow for me since I myself see no reason why I should feel sorrow for myself. I don’t want my family to shed tears for me either”. (Δεν θέλω να λυπάστε για μένα...)
Για τον Κυριάκο Μάτση:
“It is not for money that we are fighting. But for virtue”. (Ού περι χρημάτων ο αγώνας...)
Και για τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη:
«I shall climb up a hill, I shall follow paths in order to find the stairs that lead to freedom”. (Θα πάρω μια ανηφοριά...)
Τώρα, αν το ντοκουμέντο αυτό ετοιμάστηκε και κυκλοφόρησε από δικούς μας στην Κύπρο και κάποιος του έστειλε αντίτυπο, ή αν το έφτιαξε ο ίδιος δεν γνωρίζουμε. ΄Ομως, η ταπεινή μας γνώμη είναι ότι όπως και να έχει το θέμα, το γεγονός ότι το κράτησε στο φωτογραφικό του άλμπουμ, όταν δεν έχει τίποτα σχετικό με όλους τους άλλους απαγχονισμούς που έκαμε, ίσως να σημαίνει κάτι. ΄Ισως σε κάποιο στάδιο της ζωής του κάπως διαφορετικά να έβλεπε ο άνθρωπος αυτός τους 9 Ελληνοκύπριους και ίσως να είχε και πρόβλημα με την συνείδησή του; Είναι ένα ερώτημα.
Απαγχονίστηκαν από τον Χάρρυ Άλλεν στις 10 Μαΐου 1956, Ο Μιχαήλ Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου. Στις 9 Αυγούστου 1956 οι Ανδρέας Ζάκος, Ιάκωβος Πατάτσος και Χαρίλαος Μιχαήλ. Στις 21 Σεπτεμβρίου 1956, οι Μιχαήλ Κουτσόφτας, Στέλιος Μαυρομάτης και Ανδρέας Παναγίδης. Στις 14 Μαρτίου 1957 ο Ευαγόρας Παλληλαρίδης.
Στα Φυλακισμένα Μνήματα αναπαύονται ακόμα τέσσερις αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α. οι οποίοι έπεσαν μαχόμενοι. Οι Άγγλοι αρνήθηκαν να δώσουν τις σορούς των ηρώων στις οικογένειές τους, φοβούμενοι τις λαϊκές εκδηλώσεις κατά την κηδεία τους. Τους έθαψαν στο κοιμητήριο των φυλακών, όπως τους απαγχονισθέντες. Οι τέσσερις αγωνιστές που όλοι έπεσαν στο πεδίο της μάχης είναι οι ακόλουθοι: Μάρκος Δράκος, Γρηγόρης Αυξεντίου, Στυλιανός Λένας και Κυριάκος Μάτσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου