Βαλεντίνος Χαραλάμπους: Ένας νεαρός καλλιτέχνης 91 ετών

Ο Δρ. Ανδρέας Πίττας, γράφει για την καλλιτεχνική δημιουργία του διεθνούς φήμης κεραμίστα Βαλεντίνου Χαραλάμπους και σκιαγραφεί πτυχές της ζωής του, με αφορμή την έκθεσή του με τίτλο «Ποίηση και Πηλός»:

 

Η δεκαετία του 80 με έβρισκε πολύ τακτικά στη Βαγδάτη για δουλειές.

 

Παρόλες τις σκιές της δικτατορίας που μόλις άρχιζε, οι άνθρωποι ήταν ακόμη άκρως φιλικοί και πολλοί γνώριζαν και την Κύπρο.

 

Η Βαγδάτη ήταν για μένα μια αγαπητή πόλη φορτωμένη με θρύλους, με ιστορία, με προϊστορία και ένα σωρό παλιές φυλές υψηλού πολιτισμού.

 

Κάποτε τα πρωϊνά όταν τελείωνα με την δουλειά συνήθιζα να κάθομαι πίνοντας τσάι (δυστυχώς με πολύ ζάχαρη) στην οδό Σαντούν και χάζευα τον κόσμο που περνούσε από μπροστά μου -Σουμέριοι, Ασσύριοι, Πέρσες, Βαβυλώνιοι, Άραβες, Εβραίοι, Έλληνες. Ένα ζωντανό ντοκιμαντέρ που προβαλλόταν μπροστά μου ή αν θέλετε επίσκεψη σε ένα μουσείο με ζωντανά εκθέματα.

 

Τότε έκανα δύο φίλους γιατρούς διανοούμενους που γνώριζαν τη χώρα τους καλά, ο ένας ήταν μάλιστα χριστιανός - τότε το Ιράκ μετρούσε 1,200,000 χριστιανούς - που μιλούσε και Αραμαϊκά και αυτοί οι δύο μου μίλησαν για πρώτη φορά για ένα Κύπριο σπουδαίο κεραμίστα καθηγητή στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βαγδάτης τον κύριο Βαλεντίνο Χαραλάμπους. Τότε δεν τα κατάφερα να γνωρίσω τον Βαλεντίνο, αυτό έγινε πολύ αργότερα στη Λεμεσό.

 

Ο Βαλεντίνος γεννήθηκε στην Αμμόχωστο, όπως λέει ο ίδιος στο αίμα του έτρεχε και πηλός. Ο πατέρας, ο παππούς ήταν κεραμίστες.

 

Ο Βαλεντίνος, αθλητής και πρωταθλητής στο άλμα εις ύψος, εξαίρετος μαθητής, αποφασίζει κάποια στιγμή παρά τα δύσκολα οικονομικά της οικογένειας να πάει στο Λονδίνο για να σπουδάσει κεραμική όπου και γράφεται στο CentralSchoolofArts&Crafts και γίνεται δεχτός με σχετική ευκολία λόγω προγονικής ιδιότητας.

 

Παλεύει εκεί με τα φτωχά οικονομικά του και τελειώνει τη σχολή το 1951. Επιστρέφει στην Κύπρο, στην αγαπημένη του πόλη και στήνει δίπλα από το εργαστήρι του πατέρα του ένα δικό του εργαστήρι, όπου φτιάχνει σουβενίρ για τους επισκέπτες.

 

Παίρνει παραγγελίες από τους Fortnum&Maison και JohnLewis, αλλά η μεγάλη αποστολή χάνεται στη θάλασσα το 1956 με τον πόλεμο στο Σουέζ.

 

Το 1957 από δικές του γνωριμίες φτάνει στη Βαγδάτη για να δουλέψει και να διδάξει κεραμική ένα χρόνο και να λάβει μέρος στη μεγάλη πολιτιστική ανάπτυξη που προσπαθούσαν τότε στο Ιράκ.

 

Ο ένας χρόνος γίνονται σχεδόν 30, η δουλειά του αναγνωρίζεται, του αποδίδονται τιμές και βραβεία και ένας πολύ καλός μισθός. Κάνει φίλους, αγαπάει τον Ιρακινό κόσμο ταξιδεύει σχεδόν παντού στην χώρα, ανακαλύπτει καινούρια είδη πηλών και όλη την παράδοση της Μεσοποταμίας.

 

Ο Βαλεντίνος είναι ένας επιτυχημένος καθηγητής και ενεργός κεραμίστας -όχι δάσκαλος κάτι που δεν του άρεσε ποτέ- και παράγει μαζί με τους μαθητές του αξιοπρόσεκτα κεραμικά έργα.

 

Επισκέπτεται την πατρίδα τουτακτικά, όπου οργανώνει κατά καιρούς εκθέσεις.

 

Το όνομα του γίνεται γνωστό σε πολλά μέρη της γης και τα έργα του βρίσκονται σε πάμπολλες δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.

 

Τον Βαλεντίνο τον γνώρισα στη Λεμεσό ένα βράδυ με καλή παρέα, όπου απαγγέλθηκαν ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη τον οποίο ο Βαλεντίνος λάτρευε και λατρεύει ακόμη.

 

Ο Βαλεντίνος είναι ένας νεαρός καλλιτέχνης 91 ετών έτοιμος πάντα να χαμογελάσει δουλεύοντάς ακόμη τον πηλό και φτιάχνοντας τις εξαιρετικές κούπες με εγχάρακτα ποιήματα του Καβάφη.

 

Και ο Βαλεντίνος γράφει ποίηση –

Από μικρός διάβαζε πολύ και έγραφε κατά καιρούς στίχους.

 

Τα τελευταία χρόνια συγκέντρωσε τα ποιήματα που διάλεξε σε ένα μικρό τόμο -Τον Ιστό της Αράχνης.

 

Είχα την τιμή να δεχτώ το βιβλίο από τους πρώτους.

 

Ο αγαπημένος του ποιητής αφήνει κάπως τα ίχνη του σε πολλά από τα ποιήματα επικυρώνοντας έτσι ένα παλιό νόμο…

 

Η έκθεση του κεραμίστα Βαλεντίνου Χαραλάμπους με τίτλο «Ποίηση και Πηλός»παρουσιάζεται στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Διάτοπος και θα είναι ανοιχτή μέχρι τις 7 Νοεμβρίου, ενώ το κοινό θα μπορεί να την επισκέπτεται Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη από τις 17:00 μέχρι τις 19:00 και το Σάββατο από τις 11:00 μέχρι τη 13:00.