Η Κλιματική Αλλαγή σε Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή στο Επίκεντρο Διεθνούς Συνεδρίου του Ινστιτούτου Κύπρου

Ο ηγετικός ρόλος της Κύπρου στη μάχη για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αναδείχθηκε στο 2^ο Διεθνές Συνέδριο για την «Κλιματική Αλλαγή στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή», το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Πάφο, στις 13-14 Οκτωβρίου 2021. Το Συνέδριο που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Κύπρου, εντάσσεται στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας της Κυπριακής Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής.

Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου παρουσιάστηκαν τα επιστημονικά συμπεράσματα από 13 θεματικές, στα οποία κατέληξαν 220 και πλέον επιστήμονες από όλο τον κόσμο, σε μια ύστατη προσπάθεια για μετριασμό των επικείμενων τραγικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Κατόπιν συζήτησης, οι επιστημονικές ομάδες εργασίας της Πρωτοβουλίας κατέληξαν σε ένα «Πλαίσιο Πολιτικών και Μέτρων για την Κλιματική Κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή», το οποιο αποτελείται από έξι αλληλοϋποστηριζόμενους πυλώνες:

-Πράσινη Ανάπτυξη και Καινοτομία: Η μείωση των εκπομπών ρύπων μπορεί να συμβαδίζει με την οικονομική ανάπτυξη, με καλύτερες και περισσότερες προοπτικές και ευκαιρίες απασχόλησης, αρκεί η καινοτομία να εστιάσει στην αντιμετώπιση της κρίσης.

-Κλιματικές Υπηρεσίες: Για την υποστήριξη των αποφάσεων και τη διαχείριση κινδύνων και ευκαιριών.

-Δίκτυο Παρατηρήσεων: Για την παρακολούθηση της πορείας της κρίσης και της αποτελεσματικότητας των μέτρων.

-Εκπαίδευση και Διάχυση: Πληροφόρηση, Κατάρτιση, και Εκπαίδευση, νέων, εργαζομένων, οργανισμών και κυβερνώντων σε τομείς που αφορούν την αντιμετώπιση της κρίσης.

-Βιοποικιλότητα: Δημιουργία δικτύου προστατευόμενων περιοχών στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή, που θα συνδυαστεί με περισσότερες και καλύτερες προοπτικές και ευκαιρίες απασχόλησης, χωρίς να καταστρέφονται άλλες μορφές ζωής που λειτουργούν καταλυτικά στην παγκόσμια βιολογική ισορροπία και υγεία.

-Έρευνα και Τεχνολογία: Για τη συμπλήρωση των κενών στην επιστημονική γνώση, την καλύτερη κατανόηση της κλιματικής κρίσης, καθώς και την επιλογή και υποστήριξη των αποφάσεων.

Τα συμπεράσματα και ευρήματα του Διεθνούς Συνεδρίου θα παρουσιαστούν στη Σύνοδο της Γλασκόβης για το Κλίμα το Νοέμβριο, ενώ θα αποτελέσουν τη βάση για τη διαμόρφωση ενός σχεδίου δράσης από τις κυβερνήσεις των χωρών της περιοχής. Το σχέδιο αυτό αναμένεται να πάρει την τελική του μορφή σε Υπουργική Διάσκεψη τον ερχόμενο Φεβρουάριο και να επικυρωθεί με συνάντηση των ηγετών των χωρών, το Φθινόπωρο του 2022.

Στο Συνέδριο το οποίο πραγματοποιήθηκε με φυσική παρουσία και διαδικτυακά, έλαβαν μέρος κορυφαίες προσωπικότητες και επιστήμονες διεθνούς εμβελέιας που ασχολούνται με θέματα περιβάλλοντος, καθώς και αξιωματούχοι από Κύπρο, Ελλάδα και χώρες της ΕΕ και της Μέσης Ανατολής.

Το συνέδριο προσφώνησαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Νίκος Αναστασιάδης, ο Πρόεδρος του Γαλλικού Συνταγματικού Συμβουλίου και πρώην Πρωθυπουργός Laurent Fabius, ο Πρίγκιπας της Ιορδανίας El Hassan bin Talal, ο καθηγητής Jeffrey Sachs, Πρόεδρος του Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία Virginijus Sinkevicius και ο Καθηγητής Κώστας Παπανικόλας, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κύπρου και Ειδικός Σύμβουλος του Προέδρου της Δημοκρατίας σε θέματα Κλιματικής Αλλαγής.

Η Κύπρος είναι αποφασισμένη να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να επιτύχει τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, χαρακτηρίζοντας ιδιαίτερα σημαντική την Πρωτοβουλία της Κυβέρνησης, την οποία συντονίζει επιστημονικά το Ινστιτούτο Κύπρου. «Εάν αποτύχουμε να δράσουμε, τότε θα βιώσουμε τις καταστροφικές συνέπειες σε διάφορους τομείς της ζωής μας. Η υγεία μας και όχι μόνο βρίσκεται σε κίνδυνο και πρέπει να δράσουμε αποφασιστικά», προειδοποίησε ο Πρόεδρος.

Μέσω του Σχεδίου Δράσης, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι θα προωθηθούν ενέργειες που στοχεύουν μεταξύ άλλων στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στη σύσταση μηχανισμών για πιο ανθεκτικές και ανταγωνιστικές οικονομίες μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην παροχή κινήτρων σε επιχειρήσεις και βιομηχανίας για προσαρμογή σε αειφόρες και πράσινες τεχνολογίες και στη δημιουργία θέσεων εργασίας στους τομείς της πράσινης πολιτικής.

Τέλος, ο Πρόεδρος επισήμανε ότι πέραν των 500 εκ. ευρώ, δηλαδή το 41% του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την Κύπρο, για τα έτη 2021-2026, αφορούν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν στην πράσινη μετάβαση του κράτους. 

Ο πρώην Πρωθυπουργός της Γαλλίας Laurent Fabius, υπέδειξε ότι οι  επιστημονικές λύσεις για βελτίωση της κατάστασης υπάρχουν με μόνη βάση την επιστήμη με την προϋπόθεση ότι οι κοινωνίες θα δράσουν πριν είναι πολύ αργά. Υπενθυμίζοντας ότι η Συμφωνία των Παρισίων ήταν αποτέλεσμα της συνεργασίας της Επιστημονικής Κοινότητας, των Κυβερνήσεων και της Κοινωνίας των Πολιτών, υπέδειξε ότι το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι η συνεργασία αποτελεί το κλειδί για την επίτευξη των στόχων.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Πρίγκιπας της Ιορδανίας El Hassan bin Talal, επισήμανε ότι η συνεργασία των κρατών της περιοχής και όχι μόνο, με τη συνδρομή της επιστήμης, θα αποτελέσουν ένα σημαντικό μέσο για τη σύσταση ενός κοινού στρατηγικού Σχεδίου Δράσης, για την αντιμετώπιση των συνεπειών της Κλιματικής Αλλαγής.

Ιδιαίτερα παραστατικός ήταν ο Ευρωπαίος Επίτροπος για το Περιβάλλον, Virginijus Sinkevicius, ο οποίος σχολίασε ότι η Κλιματική Αλλαγή έχει εξελιχθεί σε μια τεράστια πρόκληση που απειλεί την ανθρωπότητα. Παρόλο που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αυτή την απειλή, υπογράμμισε, ο πλανήτης προλαβαίνει ακόμη, να προβεί στην υιοθέτηση έγκαιρων μέτρων για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την Κλιματική Κρίση.

Ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κύπρου Καθηγητής Κώστας Παπανικόλας, τόνισε ότι η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής είναι ένα από τα επίκεντρα της Κλιματικής Αλλαγής σε σχέση με το πόσο βεβαρημένη θα είναι η κατάσταση από τις επιπτώσεις. Συνεπώς, είπε, είναι σαφές ότι η ανάγκη για συνεργασία των κρατών της περιοχής είναι επιτακτική για να αντιμετωπιστεί η εξελισσόμενη Κλιματική Κρίση. Εχουμε θέσει ως στόχο πρόσθεσε, το Συνέδριο να λειτουργήσει καταλυτικά και να αποτελέσει εργαλείο διαλόγου ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Επιδίωξη μας κατέληξε ο Καθηγητής Παπανικόλας είναι η μετάβαση από τις επιστημονικές προτεινόμενες λύσεις, στην εφαρμογή τους από την Πολιτεία.

Το Ινστιτούτο Κύπρου (www.cyi.ac.cy) είναι ένας διεθνής, επιστημονικός, τεχνολογικός και εκπαιδευτικός οργανισμός που έχει θέσει ως πρωταρχικό σκοπό του την ενίσχυση της Κυπριακής ερευνητικής κοινότητας και την μετατροπή της Κυπριακής οικονομίας σε οικονομία γνώσης. Έχει εδραιωθεί ως Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας στην Ευρώπη, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Έχει αναπτύξει διεθνείς συνεργασίες, ενώ έχει διακριθεί και αναγνωρίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο για το καινοτόμο έργο του και τα πρωτοποριακά ερευνητικά του προγράμματα.

Η μοναδική γεωπολιτική θέση της Κύπρου καθιστά το Ινστιτούτο Κύπρου γέφυρα ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής (ΑΜΜΑ) στους τομείς της έρευνας και της τεχνολογίας, ενώ προωθεί τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής  για την αντιμετώπιση θεμάτων περιφερειακής, αλλά και παγκόσμιας σημασίας, όπως η κλιματική αλλαγή, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η τεχνολογική ανάπτυξη.

Στο πλαίσιο της αξιόλογης συνεισφοράς του στους πιο πάνω τομείς, το Ινστιτούτο Κύπρου ηγείται της Πρωτοβουλίας της Κυπριακής Κυβέρνησης για το Συντονισμό Δράσεων για Αντιμετώπιση των Συνεπειών της Κλιματικής Αλλαγής στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή (ΑΜΜΑ), που στοχεύει στη δημιουργία ενός Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων.

Ως μέλος του Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDSN), το Ινστιτούτο Κύπρου προωθεί ενεργά την Ατζέντα 2030 για την Βιώσιμη Ανάπτυξη, καθώς και τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs). Στις περιφερειακές δράσεις του Ινστιτούτου για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής συνεισφέρει επίσης το Κέντρο Αριστείας για την Κλιματική και Ατμοσφαιρική Έρευνα  (CARE-C), οι δραστηριότητες του οποίου επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των κινδύνων που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση και την κλιματική αλλαγή στην περιοχή της ΑΜΜΑ.