Πάφος Πολιτιστική Πρωτεύουσα. Ευκαιρίες και Προοπτικές

 'Αρτεμις Δ. Σαββίδου

Η επιλογή της Πάφου ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης προσπορίζει στην Κύπρο, στην ίδια την πόλη και τους πολίτες της, ιδιαίτερη τιμή και διεθνή προβολή και δημιουργεί παράλληλα και περαιτέρω επιθυμητές οικονομικές δυνατότητες και ευκαιρίες.

Είναι γνωστό ότι έχει καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για την ευόδωση του όλου εγχειρήματος από του εμπλεκόμενους Φορείς, αλλά και από τους πολίτες της Πάφου, ενώ η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να επωμισθεί νέες διευρυμένες αρμοδιότητες σε πολιτιστικά θέματα, εναρμονιζόμενη έτσι με τα ισχύοντα σε άλλα Κράτη.

Σε πολλές περιπτώσεις η πολιτιστική δραστηριότητα των λεγόμενων Τοπικών Διοικητικών Δομών, περιλαμβάνει μεγάλο εύρος πολιτιστικών δράσεων.

Ενδεικτικά αναφέρονται εδώ επετειακές εκδηλώσεις, οργάνωση φεστιβάλ με ποικίλα θέματα, ενέργειες για την προβολή και την προστασία του τοπικού πολιτισμού, πολιτιστικών αγαθών και σύγχρονων πολιτιστικών έργων, δημιουργία πνευματικών κέντρων, βιβλιοθηκών, μουσείων, πινακοθηκών, θεάτρων, χορού, γλυπτικής, ζωγραφικής, αθλητισμού, λαογραφικών ερευνών, μελέτης τοπικών γλωσσικών ιδιωμάτων, τοπικών εθίμων, ιδιαιτεροτήτων μειονοτήτων, καταπολέμησης μορφωτικών και άλλων ανισοτήτων κ.α.

Κατά την UNESCO η πολιτιστική εν γένει πολιτική είναι ένα σύνολο κοινωνικών πρακτικών, συνειδητών και διακριβωμένων παρεμβάσεων, με στόχο την ικανοποίηση πολιτιστικών αναγκών, συνδέοντας τον πολιτισμό με τη διαμόρφωση της προσωπικότητας των ατόμων και την κοινωνική /οικονομική ανάπτυξη.

Πέραν των όσων έχουν σχεδιαστεί στην Πάφο ως πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, παρατίθενται στην συνέχεια ορισμένα πρόσθετα στοιχεία από αντίστοιχες δράσεις άλλων Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την υπόμνηση, ότι πλέον η Ε.Ε με ειδική ρύθμιση του άρθρου 128 της Συνθήκης του Μάαστριχτ επεξέτεινε τις δραστηριότητες της και στον πολιτιστικό τομέα, εκτιμώντας, ότι ο ρόλος του πολιτισμού είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την ανάπτυξη της και την κοινωνική συνοχή της.

Έτσι παραδείγματος χάριν στην Αυστρία προβλέπονται συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για την παραγωγή, διανομή και προώθηση της κατανάλωσης πολιτιστικών αγαθών, επιτρεπομένης της κρατικής επιχορήγησης στις συμπράξεις, ενώ μουσεία, μουσικά θέατρα και φεστιβάλ λειτουργούν με όρους ελεύθερης αγοράς. Αναφέρεται εδώ ενδεικτικά η «Νύκτα Μουσείων», κατά την οποία ενδιαφερόμενοι μπορούν με ένα εισιτήριο να επισκεφθούν ( εξυπηρετούμενοι με δημόσια μέσα μεταφοράς) διάφορα μουσεία.

Ακόμη, έχουν δημιουργηθεί «φωνητικά αρχεία», ( Phonothek), με ηχητικά ντοκουμέντα, φωνές διασήμων προσώπων, ηχογραφήσεις διαφόρων λαογραφικών στοιχείων κ.α, μουσεία ενδυματολογικού περιεχομένου, ενθαρρύνεται η ερασιτεχνική ενασχόληση των πολιτών σε περιστασιακούς θιάσους, ορχήστρες εγχόρδων, σε παραδοσιακά λαϊκά συγκροτήματα, στην καταγραφή στοιχείων της τοπικής ιστορίας κ.α.

Οι δαπάνες αυτών των δράσεων καλύπτονται κατά 40% από το Κράτος, 40% από τα Ομόσπονδα Κρατίδια και 20% από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Στο Βέλγιο προβλέπεται η δημιουργία Τοπικών Πολιτιστικών Κέντρων, με στόχο την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιά και την περαιτέρω διάχυση πολιτιστικών αγαθών και υπηρεσιών.

Ενώσεις Πολιτιστικών Κέντρων έχουν την ευχέρεια να συνάπτουν εταιρικές σχέσεις με Σωματεία, Ενώσεις και Δίκτυα Επαγγελματιών του Πολιτισμού, με σκοπό την παραγωγή κοινού πολιτιστικού έργου και την περαιτέρω αξιοποίηση του.

Ακόμη, υποστηρίζεται οικονομικά σε διάφορα διοικητικά επίπεδα, η πολιτιστική κινητικότητα, η κυκλοφορία των πολιτιστικών προϊόντων, η ένταξή τους σε πολιτιστικά δίκτυα, η διαπεριφερειακή και διασυνοριακή συνεργασία κ.α.

Στη Δανία η κρατούσα φιλοσοφία είναι, ότι ο κάθε πολίτης πρέπει να έχει πρόσβαση σε πολιτιστικές δραστηριότητες και αγαθά, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής του και την οικονομική του κατάσταση.

Έτσι παραδείγματος χάριν η θεατρική δραστηριότητα υποστηρίζεται τόσο με άμεσες επιχορηγήσεις από το Κράτος και τους Δήμους, όσο και με επιδότηση του εισιτηρίου ειδικών ομάδων κοινού για παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων ( μαθητών, νέων κάτω των 25 ετών κ.α) ( Theatres Act).

Πέραν αυτών προβλέπεται η δημιουργία ειδικών τοπικών μουσείων νομισμάτων, αγροτικού πολιτισμού, επαγγελμάτων υπό εξαφάνιση κ.α.

Τέλος, πολλά Κράτη υιοθέτησαν την Κοινοτική Οδηγία 96/100/EC για την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών, που έχουν αφαιρεθεί παράνομα από την επικράτεια τους, όπως συμβαίνει με την περίπτωση της Κύπρου, και προώθησαν την μεταξύ τους πολιτιστική συνεργασία, είτε μέσω αδελφοποίησης Πόλεων, είτε μέσω προγραμμάτων της Ε.Ε, είτε μέσω διμερών ή πολυμερών κρατικών συνεργασιών ή αποδοχής του θεσμού της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, της οποίας βασικός στόχος είναι η αξιοποίηση του πλούτου, της πολυμορφίας και των κοινών χαρακτηριστικών των Ευρωπαϊκών πολιτισμών.

 'Αρτεμις Δ. Σαββίδου

Δικηγόρος και Πανεπιστημιακός

Αριστίνδην Υποψήφια Βουλευτής ΔΗΣΥ Επαρχίας Πάφου