Ο ρόλος των πολιτών στο νομοσχέδιο για τους Δήμους

Το Υπουργείο Εσωτερικών έχει πρόσφατα δώσει στη δημοσιότητα το νομοσχέδιο που ετοίμασε για την αναδιάρθρωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι αρνητικές αντιδράσεις πολλές σε ένα μεγάλο και πολύπλοκο θέμα. Αν κρίνει κάποιος από τις αντιδράσεις αλλά και από τις πρόνοιες του οι πιθανότητες να προχωρήσει είναι μηδαμινές. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο χρειάζεται σημαντικές αλλαγές. Αν όμως εστιάσει κάποιος την προσοχή του στα δικαιώματα του πολίτη όπως αυτά αναφέρονται στα κεφάλαια 25 με 31 του νομοσχεδίου θα βρεθεί μπροστά από μια ευχάριστη έκπληξη. Για πρώτη φορά σε κυπριακό νομικό κείμενο δίνεται τόση μεγάλη σημασία στη συμμετοχή και τα δικαιώματα του κοινού. Υπάρχουν πρόνοιες για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των κατοίκων, την πρόσβαση στην πληροφόρηση και το δικαίωμα στην γραπτή απάντηση εντός 30 ημερών. Πληροφόρηση σε ετήσια συγκέντρωση όλων των δημοτών για παρουσίαση και συζήτηση των πεπραγμένων και σύστημα δημοσιοποίησης των αποφάσεων και των πρακτικών των συνεδριάσεων. Υπάρχει επίσης πρόνοια για δημιουργία γραφείου εξυπηρέτησης πολιτών σε επαρχιακό και δημοτικό επίπεδο. Τα πιο πάνω παρουσιάζουν ενδιαφέρον αλλά δυστυχώς είναι πολύ πιο πίσω από αυτά που θα έπρεπε αλλά και που έχουμε υπογράψει ότι θα κάνουμε. Το 2011 η Κύπρος υπόγραψε τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο  «Additional Protocol to the European Charter of Local Self-Government on the right to participate in the affairs of a local authority» την οποία επικυρώσαμε το 2012 και είπαμε ότι θα εφαρμόσουμε το 2013! Δηλώσαμε μάλιστα στο Συμβούλιο ότι θα το κάνουμε τροποποιώντας τη νομοθεσία για Δήμους και Κοινότητες. Το ξέρω ότι δε φημιζόμαστε για την εφαρμογή των νομοθεσιών μας ιδιαίτερα των περιβαλλοντικών αλλά με τις διεθνής συμβάσεις είμαστε ακόμη χειρότεροι.  Ανάμενα όμως ότι εφόσον υπήρχε ήδη η νομική υποχρέωση οι πρόνοιες της σύμβασης θα λαμβάνονταν υπόψη στο νέο νομοσχέδιο.  Οι πρόνοιες αυτές όπως καθορίζονται από τη σύμβαση δίνουν στους πολίτες: Α) Δικαίωμα των πολιτών να συμμετέχουν στις λειτουργίες της Τοπικής Αρχής, το δικαίωμα να  προωθούν νέες ή να επηρεάζουν αποφάσεις της Τοπικής Αρχής.  Παράλληλα όμως πρέπει να υπάρχουν νομοθετικές ρυθμίσεις ούτως ώστε να διασφαλίζεται ότι η διαφάνεια και η ηθική διακυβέρνηση δεν υποβαθμίζονται από το δικαίωμα στη συμμετοχή.  Β) Νομική διασφάλιση των πιο πάνω μέσω μέτρων όπως: Διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης Νομοθετική ρύθμιση των Δημοψηφισμάτων και της διαδικασίας μαζικών αναφορών (petition). Πρόσβαση των πολιτών στα έγγραφα της Τοπικής Αρχής Ειδικά μέτρα για τις ομάδες πολιτών που για διάφορους λόγους (π.χ. για λόγους υγείας) δεν μπορούν να συμμετέχουν. Μηχανισμούς για την αποτελεσματική διαχείριση παραπόνων και εισηγήσεων. Για τα πιο πάνω γίνεται ενθάρρυνση για χρήση της τεχνολογίας  Τα πιο πάνω μέτρα αν εφαρμοστούν θα φέρουν τον πολίτη πολύ πιο κοντά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και λόγω των προνοιών της θα μειώσει τη διαφθορά από την υποφέρουμε τόσο πολύ σε όλους τους τομής της ζωής του τόπου.  Εκτός από τα πιο πάνω που αναφέρονται στη σύμβαση υπάρχουν και άλλα θέματα που αφορούν τους πολίτες και που θα ήταν καλό να εξεταστεί η περίληψη τους όπως π.χ. μετρήσεις που αφορούν την ποιότητα ζωής των πολιτών και μέτρων βελτίωσης της στα μέτρα φυσικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Χαράλαμπος Θεοπέμπτου Λέκτορας Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Περιβάλλοντος Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου